Kilitbahir Kalesi, Piri Reis’in Dünya Haritasını Çizdiği Yer

Gezgin arkadaşlarım belki çoğunuz bilmiyor olabilir ama Fatih’in 1452 yılında boğazın kilidi olarak yaptırması dışında Kilitbahir Kalesi, Piri Reis’in Dünya Haritasını Çizdiği Yer olarak da tarihimizde oldukça önemli bir yere sahip. 

Kale havadan bakarsanız bir deniz kilidine benziyor. Adı da buradan geliyor zaten. Dünya üzerinde bu tarzda inşa edilmiş tek kale olma özelliğine sahip.

Mesleğim icabı ben de boğazdan defalarca geçsem de hayatımızın olağan akışı içerisinde her seferinde o güzel kaleyi seyretmekten öte bir şey yapamadım.

Malesef Çanakkale’nin bütün plajlarını bilip bugüne kadar buraya gitmemiş olmak da bizim ayıbımız tabii ki… 

Neyse ki bu güne kadar çok utandığım bu ayıptan kurtuldum ve Gelibolu Yarımadası özelinde bir gezi planlayınca bu güzel kaleye yönelik bir gezi yapmak da bugüne nasip oldu. Ben de yaptığım ziyaret neticesinde bu yazıyı kaleme aldım. Umarım hoşunuza gider.

Kilitbahir Kalesi Gezisi

Kilitbahir Kalesi’ne Ulaşım

Kale Eceabat İlçesi’nin Kilitbahir Köyü’nde bulunuyor.

İstanbul’dan kaleye mesafe 347 km. Arabayla buraya 4,5 saatte ulaşmanız mümkün. Müzenin otoparkı da var.

Otobüs ile gelecekseniz Kilitbahir Feribot İskelesi’nde inip 5 dk yürümeniz gerekiyor.

Çanakkale’den ise merkez iskeleden kalkan GESTAŞ Kilitbahir Araba Vapuru’na binebilirsiniz. Sefer saatleri ile ilgili bilgiye buradan ulaşabilirsiniz. 

Kilitbahir Kalesi Ziyaret Saatleri ve Giriş Ücreti

Kaleyi yazın 09:00-19:00 kışın 08:00-17:00 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz. Giriş kişi başı 15 TL (2020). Müzekart ücretsiz. 

Adres: Yalı Cd., 17900 Kilidülbahir/Eceabat/Çanakkale Tel: +90 (286) 814 11 28

Kilitbahir Kalesi’nin Tarihi

Kale, Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul’un Fethi sonrası 1461-1464 yıllarında Batıdan İstanbul’a doğru yapılabilecek tüm atakları engellemek için yapılmış. 

Top atışlarının etkili ve isabetli olabilmesi için kalenin yeri olarak 1250 m genişliğindeki boğazın en dar yeri Çimenlik Kalesi’nin tam karşısı seçilmiş.

Kale inşa edildikten sonra 30 top ile donatılmış. Ancak inşa yerleri o kadar güzel hesap edilmiş ki 2 kaleden karşılıklı yapılan top atışları hiç bir ölü alan bırakmıyormuş. 

Boğaza giren tüm gemiler kalelerin önünde durdurulup aranıyormuş. Böylece Sultan aynı İstanbul’da olduğu gibi karşılıklı 2 kale ile Çanakkale Boğazı’ndaki tüm deniz seyrü seferlerini de kontrol altına almış.

1541 yılında  Kanuni Sultan Süleyman Venediklilere karşı kaleyi güçlendirmiş, dış uçta bulunan Sarı Kule bu dönemde inşa edilmiş. 

Kale sırasıyla; 1803-1815 Napolyon Savaşları sırasında III. Selim tarafından, 1870 yılında Sultan Abdülaziz tarafından, 1893-1894 yıllarında II. Abdülhamid tarafından tekrar restore edilmiş.

Son olarak 1915 yılında deniz muharebeleri öncesinde donatılan kale ağır bombardımana rağmen üstün hizmet vermiş, düşman donanmasının İstanbul’a yürümesine izin vermemiş.

Son restorasyon ise 2011-2015 yılları arasında yapılmış ve kale KİLİTBAHİR KALE MÜZESİ adıyla yaşayan bir müze haline getirilmiş. 

Kilitbahir Kalesi

Kalenin cephesi 220 m, eni 120 m. Gonca biçimli İç Kale yuvarlak 3 burçtan oluşuyor.

Bu nedenle de yukarıdan bakılınca 3 yapraklı bir yonca şekli görülüyor.

İç Kale ise denizden ve karadan surlar ile çevrili ancak deniz surları malesef bugün yok olmuş durumda.

İç Kale’nin tam ortasında 7 katlı yürek biçimli Ana Kule var.

Ana Kule’de; bugün kaledeki günlük hayat, Türk denizci Pîrî Reis’in hayatı ve Kitab-ı Bahriye, Osmanlı kalelerinin mimarisi, teşkilat yapısı, savunma, ticaret, ibadet ve gündelik hayatı sergileniyor.

Kalenin denize bakan cephesinin en sağında Sarı Kule var.

Sarı Kule’de ise Osmanlı kaleleri, Osmanlı kale mimarisi, kale yapısal donanımları, teşkilat yapısı, Avrupa’daki Osmanlı kaleleri, savunma silahları, ticareti ve günlük yaşam sergileniyor.

Sarı Kule ile İç Kale arasında Geç Dönem Avlusu bulunuyor. Kalenin restorasyonu sırasında bulunan Çanakkale Savaşları’na ait bulguları da burada görebilirsiniz. Avluda bir de tiyatro bulunuyor. 

Kilitbahir Kalesi ve Piri Reis

Aslen Gelibolulu olan ünlü denizci Piri Reis bir süre bahse konu kalede kalmış. Amcasının yanında daha genç yaştan itibaren notlar almaya başlamış, çevresindeki tecrübeli kişilerin bilgileri ve kendi edindiği tecrübe neticesinde Akdeniz’e ait Kitab-ı Bahriye’yi hazırlamış.

1526 yılında bu kitap İbrahim Paşa tarafından bizzat Kanuni Sultan Süleyman’a sunulmuş. Daha sonra bu kitap Akdeniz’i dolaşan Osmanlı Denizcileri tarafından yıllarca kullanılmış.

Kale ile Piri Reis arasında çok önemli 2 ilişki var.

İlki Piri Reis o dünyaca ünlü ve gizemi hala çözülemeyen haritasını 1513 yılında 29 gün süren çalışmayla bu kalede yapmış.

Bugün bu haritanın gizemi çözülememiş olsa da dünya denizcilik tarihine geçmiş durumda.

İkincisi ise hala bulunamayan Piri Reis’in hazinesinin kalede bir yerde olduğu iddiası…Sonuç olarak Piri Reis bir çok deniz savaşı yapmış ve kazandığı savaşlardan çok fazla ganimet elde etmiş.

Kilitbahir Köyü

Yeri gelmişken kalenin olduğu Kilitbahir Köyü’nden de bahsetmek istiyorum.

Köy, kalenin inşası ile birlikte kalenin etrafında gelişen bir köy. Yani yaklaşık olarak 560 senelik bir yer. Tarihte bu köyün kalesi dışında çok fazla kahramanlıkları var.

Kale ve yakınındaki tabyalar Çanakkale Deniz Muharebelerinde çok direnmiş. Köyden çok fazla şehit düşmüş. Seyit Onbaşı’nın meşhur kahramanlığı bile bu köyde yazılmış. 

Bugün ise toplam 400 hanesi ile daha çok tarihi turizm ile geçinen bir köy. Köy bünyesinde 1700’lü yıllarda inşa edilen Tabip Hasan Camii bir çok Osmanlı Dönemi eserine rastlamanız mümkün. 

Çanakkale ile ilgili diğer yazılarımız için Çanakkale Gezi Rehberi‘ne bakmayı unutmayın. Sağlıcakla Kalın…