Binnenstad

Binnenstad, Hollanda’nın Maastricht şehrinin merkezinde bulunan romantik ve tarihi eski şehir bölgesi. Binnenstad’ta dolaşırken, tarihi ve modern mimarinin çarpıcı bir karışımını göreceksiniz.

Aziz Servatius Bazilikası, Aziz John Kilisesi ve Aziz Servatius Köprüsü gibi simgesel yapılar elbette kaçırılmaması gerekenler arasında.

Bunlar arasında, Markt Meydanı’ndaki Barok Belediye Binası ve Gotik Dinghuis gibi daha sonraki dönemlerden kalma anıtsal yapılar da bulacaksınız.

Tarihi merkez, yıllar içinde karakterini kaybetmeden gelişmiş. Birçok eski bina yeniden işletmeye açılmış. Şu anda bir kitapçı olan Dominik Kilisesi bunun en iyi örneği.

Ayrıca Mosae Forum ve Entre Deux alışveriş merkezleri gibi modern eklemeler de mevcut.

Eskiden yeniye geçiş, otantik şehir manzarasının dengesini koruyarak incelikli bir şekilde gerçekleşmiş. İşte bu kombinasyon, Maastricht şehir merkezinde o eşsiz atmosferi yaratmış.

Gezginler için yazımın bundan sonraki bölümlerinde söz konusu meydan ile ilgili işinize yarayacak detaylı bilgiler vereceğim.

Binnenstad Gezisi

Maastricht ve Binnenstad’a Ulaşım

Belçika’da Maastricht’e en yakın ulaşım merkezi Liege Guillemins Tren İstasyonu. Arabanız yoksa buraya Belçika’nın her yerinden tren ile de gelebilirsiniz

-Brüksel’den Liege’e Ulaşım

Bruxelles Central Tren İstasyonu’ndan Liege Guillemins Tren İstasyonu’na 20-45 dakika da bir kalkan trenlerle kişi başı 18,3 € karşılığında durak sayısına göre 58-1 saat 35 dakikada ulaşmanız mümkün.

Belçika’da 12 yaş altında kendi başına ya da ebeveyn başına 4 çocuğa kadar tren bileti ücretsiz bilginize.

Belçika’da tren işletmecisi SNCB. Biletleri aplikasyon ya da web sitesinden alıp telefonunuza yükleyebiliyorsunuz.

Yapamam diyorsanız varsa istasyonlarda bulunan otomatlardan ya da açıksa bilet satış ofislerinden kağıt bilet alabilirsiniz. Trende kondüktörden alırsanız bilet ücretine ilave 9 € ödemek zorunda kalırsınız. Değişken fiyat ve zaman planlaması için tıklayınız.

-Liege’den Maastricht’e Ulaşım

Maastricht Hollanda’nın güneydoğusunda bulunan Limburg İli’nin merkezi ve Maastricht Tren İstasyonu da ildeki tüm aktarmaların merkezi. Yani Limburg’da bir yere gidecekseniz mutlaka Maastricht Tren İstasyonu’ndan geçeceğinizi söylemem yanlış olmaz.

Maastricht’e Belçika’dan gitmek için ise tek yolunuz Belçika’nın doğusunda bulunan Liege’den aktarma yapmak.

Liege-Maastricht arasında karşılıklı Hollandalıların işlettiği bir banliyö bağlantısı bulunuyor. Bu trenler de sadece bu seferler için kullanılıyor. Bu da normal çünkü Maastricht Hollanda’da bir Flaman şehri olarak görülüyor.

Liege Guillemins Tren İstasyonu’ndan Maastricht Tren İstasyonu’na saatde bir kalkan trenlerle kişi başı 8,7 € karşılığında 35 dakikada ulaşmanız mümkün.

-Weekend Ticket ve Youth Ticket

Öncelikle belirteyim biz buraya Leuven’den Liege aktarması yaparak hafta sonu günübirlik olarak geldik. Belçika’da trenlerde gezginler için 2 güzel uygulama sizi bekliyor.

Otomatlardan ya da SNCB sitesine girip telefon uygulamasından Weekend Ticket alırsanız hafta sonu olmak şartı ile geri dönüşler için ücret alınmıyor.

Örneğin Liege Tren İstasyonu’nun da aktarma yaparak Leuven’den Maastricht’e gitmek ve dönmek için kişi başı 29,4 € ödüyorsunuz. Aynı yolculuğu hafta içi standart bilet ile yaparsanız tek yönde 19,8 € ödersiniz. Yani Belçika’da trenle (Belçika sınıra yakın sınır ötesi şehirler dahil) nereye giderseniz gidin hafta sonu gidin.

Diğer bir uygulama ise Youth Ticket. 26 yaşına kadar geçerli. Bu bilete ise standart ücretin yarısı kadar bir ücret ödeniyor. Örneğin oğlum bu yol için gidiş dönüş 24,2 € ödedi. Yaşınız uygunsa ve hafta sonu ise gerçekten harika…

Maastricht Tren İstasyonu’ndan çıktıktan sonra batıya doğru yürüyüp Sint Servaasbrug’u geçerseniz Binnenstad’a kolaylıkla ulaşabilirsiniz.

Maastricht çok küçük bir şehir. Burada kimseye toplu ulaşım tavsiye etmiyorum çünkü 1,3 km uzunluğunda 19 dakika süren bu harika güzergahı fotoğraf çeke çeke geçmeniz sizi de çok mutlu edecektir.

Binnenstad Gezilecek Yerler

-Dinghuis (Maastricht)

Dinghuis, şehrin merkezinde Kleine Staat’ta bulunan bir Orta Çağ adliye sarayı. “Dinghuis” adı, “hukuk” anlamına gelen Cermen “Ding” kelimesinden türemiş.

Dinghuis, Rönesans unsurlarıyla Geç Gotik tarzda 1470 civarında inşa edilmiş. Yaklaşık 30 m yüksekliği ile uzun süre Maastricht’in en yüksek binası olmuş.

Dinghuis, incecik ve narin görünümü ile Kleine Staat, Grote Staat, Muntstraat ve Jodenstraat’ın kesiştiği noktada bulunuyor. Yüksek cephesiyle bina, yalnızca Kleine Staat’a değil, aynı zamanda Grote Staat’a da hakim bir konumda.

Bina muhtemelen 1473-1477 yılları arasında Burgonya Konsey Odası’na ev sahipliği yapmış. 

17. yüzyılın ortalarına kadar adliye binası olarak kullanılmış. Binanın mahzenlerinde hapishane hücreleri var. O günlerde olduğu gibi, itiraf için mahkûmlar bodrumda işkence görüyormuş. 

Pazar Meydanı’ndaki Belediye Binası 17. yüzyılın ortalarında açılmış. 1664 yılında adalet mahkemeleri, yeni belediye binasına taşınmış ve Dinghuis yasal işlevini yitirmiş.

O tarihten itibaren Dinghuis’in birçok işlevi olmuş. Örneğin, miras merkezi, bir telekomünikasyon şirketinin ofisi ve Ticaret Odası’na ev sahipliği yapmış. Tepesinde bir kule ve çan bulunan yüksek çatı, döneminde yangın gözetleme noktası olarak kullanılmış.

2. Dünya Savaşı sırasında Hava Koruma Servisi Dinghuis’e taşınmış. Servis, Almanya’nın Polonya’yı işgal ettiği 1938 yılında sivilleri hava saldırılarından korumak amacıyla kurulmuş. Kule bir gözlem noktası görevi görüyormuş. Olası bombalara karşı Dinghuis’in 1. katına beton bir zemin döşenmiş. Bu, daha sonra Dinghuis’in çökmesine neden olmuş.

-Dominiken Kilisesi (Dominicanenkerk)

Maastricht’te muhtemelen 1231 ile 1261 yılları arasında Dominiken Tarikatı kurulmuş.

Dominiken Kilisesi de, muhtemelen 1265 ile 1270 yılları arasında Vaizler Tarikatı veya Dominikenler için Gotik bir manastır kilisesi olarak inşa edilmiş. Yapının inşasında kömür kum taşı, marn ve Namur taşı kullanılmış.

1330’da tarikatın genel toplantısı Maastricht Dominiken Kilisesi’nde yapılmış.

1494 yılında manastır, tarikat içindeki Gözlemci reform hareketine katılmış. 

1577 yılında Alman paralı askerler manastırı yağmalayıp ateşe vermiş. 2 keşişi de öldürmüş. Yağma ve yıkımın ardından manastırın restore edilmesi uzun zaman almış.

Maastricht’in Hollanda Cumhuriyeti’ne bağlandığı 1632 yılına kadar

16. ve 17. yüzyıllarda, Hollanda’daki birçok manastır Reformasyon sonucunda kaldırılmış.

Maastricht’in Hollanda Cumhuriyeti’ne bağlandığı 1632 yılından sonra bu durumdan manastır da etkilenmiş ama varlığını sürdürebilmiş.

Kilise, 17. ve 18. yüzyıllarda yeniden canlanmış ve rönesans yaşayarak teolojik ve felsefi bir eğitim merkezi haline gelmiş. Aynı dönemde kilisede yapılan kazılarda, “Ardenler Domuzu” lakaplı Willem van der Marck’ın mezarı ortaya çıkarılmış.

4 Kasım 1794 tarihinde Maastricht Kuşatması neticesinde şehir 4 Kasım 1794 tarihinde Fransızların eline geçmiş. Bombardımanlar esnasında manastır da zarar görmüş.

1796 yılında tüm dini kurumlar Fransız devrimciler tarafından lağvedilmiş. Aynı yılın sonunda Maastricht’teki Dominik cemaati de feshedilmiş.

1805 yılından itibaren manastır hem şehir deposu hem de matbaa olarak hizmet vermiş.

1899 yılından sonra da Maastricht Şehir Orkestrası’na da ev sahipliği yapmış.

2007 yılında zarif bir geçişle kutsal bir manastır kilisesinden dünyanın en eşsiz kitapçılarından birine dönüşmüş. Kitapçının adı Boekhandel Dominicanen yani Maastricht’in Katedraldeki Kitapevi.

Bu kitapevi halen çeşitli kaynaklarca Dünya’nın en güzel kitapçılarından biri olarak kabul ediliyor.

Adres: Dominicanerkerkstraat 1, 6211 CZ Maastricht, Hollanda, Tel:+31 43 410 0010

-Yüksek Köprü (Hoge Brug)

Hollanda’nın Maastricht kentindeki Meuse Nehri üzerinde bulunan bir yaya ve bisiklet köprüsü.

2003 yılında açılan köprü, Maastricht’in tarihi şehir merkezinin güney kısmını, nehrin doğu kıyısındaki Wyck bölgesi ve yeni Céramique bölgesiyle birleştiriyor.

Köprünün toplam uzunluğu 261 m, genişliği 7,20 m. Köprü su seviyesinden 10 m yükseklikte.

-Meryem Ana Bazilikası (Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw)

Maastricht şehrinin tarihi merkezinde bulunan Romanesk tarzda inşa edilmiş bir Bazilika.

Kilise, Meryem Ana’nın Göğe Kabulü’ne adanmış bir Roma Katolik cemaat kilisesi. Olağanüstü Romanesk mimarisiyle tanınan bu tarihi mabet, yüzyıllardır inanç ve kültürün kalesi olmuş.

Meryem Ana Bazilikası’nın kökenleri gizemini korumakta ve Fransız işgali sırasında kilisenin arşivlerinin kaybolması nedeniyle 12. yüzyıldan önce sınırlı sayıda belge mevcutmuş. Ancak, mevcut kilisenin en az 1, hatta muhtemelen birkaç öncülü olduğuna inanılmaktaymış.

Bunlardan ilki, Maastricht’in ve dolayısıyla Hollanda’nın en eski kilisesi olabilir ve muhtemelen Tongeren-Maastricht piskoposlarından biri tarafından geç Roma kalesinin surları içinde, bir pagan tapınağının yerine inşa edilmiş.

Mevcut kilisenin büyük kısmı 11. ve 12. yüzyıllarda inşa edilmiş. 1000 yılı civarında atılan batı yapısının temelleri, muhtemelen bir zamanlar bu alanda bulunan Roma kalesinin surlarından ve kapılarından elde edilen devşirme malzemeler içeriyor.

1200’lü yıllarda rahipler ortak yaşam tarzlarını terk etmiş ve ardından kilisenin yakınına rahip evleri inşa edilmiş.

Meryem Ana Bazilikası, kutsal emanetler, emanet kutuları, tekstil ürünleri ve ayin objelerinden oluşan tarihi ve önemli bir kilise hazinesine sahip.

Hazine ilk olarak 12. yüzyılda Konstantinopolis’ten yeni edinilen kutsal emanetlerin halka açık sergilenmesi için inşa edilmiş.

Maastricht’in 1794 yılında Fransızlar tarafından fethedilmesinin ardından, 1797’de kilise meclisi feshedilmiş ve binanın kendisi de dahil olmak üzere kilisenin mallarına el konulmuş. Bu dönemde bazilika hazinelerinin çoğu da ortadan kaybolmuş.

1837 yılına kadar bazilika askeri garnizon tarafından askeri depo, top dökümhanesi ve ahır olarak kullanılmış.

Aziz Servatius Bazilikası’nın, Kutsal Roma İmparatorlarıyla güçlü bağları olan Maastricht’te daha güçlü bir kurum olduğu açıktır, ancak Orta Çağ boyunca 2 kurumun rakip olduğunu da kabul etmek gerek.

-Maastricht Antik Tahkimat Alanları

Avrupa kültürleri ve ticaret yolları için önemli bir buluşma noktası olan Maastricht, binlerce yıl boyunca birçok savaşa sahne olmuş.

Bir zamanlar “Hollanda’nın Kalesi” olarak bilinen şehir, stratejik konumuna yapılan birçok saldırıya rağmen ayakta kalan aşılmaz savunması sayesinde ününü kazanmış.

Şehrin ilk surları, Brabant Dükü’nün 13. yüzyılın başlarında şehre koruma amaçlı bir sur inşa etme hakkı vermesiyle ortaya çıkmış.

Maastricht’teki ilk surlar 1200’lü yıllarda inşa edilmiş. Bazıları bugün hâlâ kısmen veya tamamen yerinde olup, sonraki dönemlerin yapılarıyla kusursuz bir şekilde bütünleşmiş ve dolaşmak için keyifli bir rota oluşturmuş.

Mevcut binaların duvarla çevrilmesine karar verilmiş. Şehrin etrafına 6 ila 8 metre yüksekliğinde, 2500 m uzunluğunda, kömür kum taşından bir duvar inşa edilmiş ve her 50 m içinde bir yarım daire kule yerleştirilmiş.

Şehrin alanı 36 hektarmış. İlk surda Helpoort, Oude Pieterspoort, Looierspoort, Lenculenpoort, Tweebergerpoort, Grote Poort, Leugenpoort ve Veerlinxpoort gibi bir dizi kapı varmış.

Bu surda ayrıca rıhtımlara ulaşmak için küçük geçitler de varmış.

Helpoort (Cehennem Kapısı), 1230 civarında inşa edilmiş, 2 kuleli, görkemli bir kapı. Bugün hala ayakta ve Maastricht’e özel atmosferini veren ikonik anıtlardan biri. Hollanda’nın en eski şehir kapısı kabul ediliyor.

Maastricht’in görkemli savunma yapılarıyla ilgili birçok sır, efsane ve mit vardır. Bunlardan bazılarını ortaya çıkarmak ve şehrin antik kapılarını, kalelerini, burçlarını ve surlarını daha detaylı keşfetmek istiyorsanız, bu rehbersiz yürüyüş turuna katılabilirsiniz.

-Vrijthof

Vrijthof, Hollanda’nın Maastricht şehrinin merkezinde bulunan romantik ve tarihi bir meydan. Maastricht’in en büyük meydanı aynı zamanda….

Meydanın çevresinde, Maastricht’in dini bir merkez ve askeri kale olduğu günleri hatırlatan çok sayıda tarihi yapı bulunuyor. Yani küçük eski şehrin de etrafında toplandığı alan aslında.

Meydan, eski bir Roma ve Frank mezarlığından, Aziz Servatius Kilisesi’ne ait yarı özel bir alana dönüşmüş. 19. yüzyılda ise şehrin ana meydanı haline gelmiş.

Bugün önemli tarihi binalar, müzeler, bir tiyatro ve çeşitli oteller, restoranlar ve barlarla çevrili. Düzenli olarak halka açık etkinlikler için de kullanılıyor.

Vrijthof ile ilgili detaylı bilgi için Vrijthof başlıklı yazımıza bakabilirsiniz.

-Aziz Servatius Köprüsü (Sint Servaasbrug)

Hollanda’nın Maastricht şehrinin kalbinde, Meuse Nehri üzerinde uzanan görkemli bir taş kemer köprü olan Sint Servaasbrug, şehrin zengin tarihi ve mimari ustalığının bir kanıtı.

Maastricht’in simgesi olarak kabul ediliyor. Adını Maastricht’in 4. piskoposu Aziz Servatius’tan almış ve Hollanda’nın en eski köprüsü olarak kayda geçmiş.

Romalılar, MS 50 civarında, şimdiki Maastricht’te, Meuse Nehri’nin üzerine ahşap bir köprü inşa etmiş. Zaten şehrin adı da Meuse’yi geçmek” anlamına gelen Latince “mosae trajectum” ifadesinden geliyormuş.

Uzun yıllar boyunca köprü Aşağı Meuse’ün tek geçişi olarak kullanılmış ancak 1275 yılında büyük bir alayının ağırlığına dayamayan köprü çökmüş ve Romalı 400 asker ölmüş.

Sint Servaasbrug’un inşası, 13. yüzyıl için önemli kaynaklar ve emek gerektiren devasa bir işmiş. Bu iddialı projenin finansmanı, kısmen 1284 yılında İtalya’nın Orvieto kentindeki 19 piskoposun bağışladığı bir para ile sağlanmış.

1280 ile 1298 yılları arasında uzunluğu 160 m, genişliği 9 m. olan gördüğünüz yeni bir köprü kireç taşı kullanılarak inşa edilmiş. Roma Katolik Kilisesi, köprünün inşasına yardım eden mahkumlara af sağlayarak inşaatı desteklemiş. Köprüye de Aziz Servatius’un adı verilmiş.  

Köprü, 9 taş kemer ve Wyck tarafında bir saldırı durumunda kolayca sökülebilecek ahşap bir bölümle tasarlanmış. Köprünün her 2 ucunda şehir kapıları ve muhafız kulübeleri bulunuyormuş ve bu da savunma kapasitesini artırıyormuş.

Yüzyıllar boyunca köprü çok sayıda onarım ve tadilattan geçmiş. 17. yüzyılda Maastricht şehri, köprünün bakımını üstlenmiş ve önemli restorasyonlar yapılmış.

Köprünün kemerleri ve ayakları, ünlü Dominikan mimar Franciscus Romanus tarafından geliştirilen yenilikçi teknikler kullanılarak yeniden inşa edilmiş. Bu çabalar sayesinde, köprünün yapısal bütünlüğünü korunmuş ve bu günlere gelebilmiş.

1827 yılında köprünün doğu tarafındaki ahşap destek bölümü taş bir kemerle değiştirilmiş. 

1850 yılında Maastricht-Liège Kanalı’nın inşasının bir parçası olarak köprünün batı tarafına da bir kanal açılmış.

10 Mayıs 1940’ta Hollanda ordusu, ilerleyen Alman kuvvetlerini geciktirmek için çelik yapıyı havaya uçurmuş. Köprü, 1944 yılında Alman ordusunun şehirden çekilmesi sırasında da ciddi şekilde hasar görmüş. Ana köprüye bağlı çelik köprü havaya uçurulmuş ama 1948 yılında yeniden inşa edilmiş. 

1962 yılında köprünün doğusundaki nakliye kanalı, ana köprüye bağlı çelik açılır kapanır köprü ile bağlanmış.

Modern Zamanların Harikası Sint Servaasbrug, günümüzde Maastricht’in sevilen bir simgesi olarak hem turistlerin hem de yerlilerin ilgisini çekiyor. Bahse konu köprü, büyük mavnaların geçmesi gerektiğinde uzaktan kumanda ile kaldırılabiliyor.

Zarif taş kemerleri, tarihi önemi ve pitoresk ortamı, onu fotoğraflar ve keyifli yürüyüşler için popüler bir nokta haline getiriyor. Köprü, Binnenstad ile mağazalar, kafeler ve kültürel mekanlarla dolu hareketli Wyck bölgesi arasında hayati bir bağlantı görevi görmeye devam ediyor.

Sint Servaasbrug’a yapacağınız bir ziyaret, köprü ve çevresini keşfetmeden tamamlanmış sayılmaz. Köprü, Maas Nehri’nin ve Maastricht şehir manzarasının muhteşem manzaralarını sunuyor.

Tarihe meraklı olanlar için köprünün kendisi canlı bir müze. Her taş ve kemer, Orta Çağ’dan Rönesans’a ve modern çağa uzanan bir geçmişin hikayesini anlatıyor. Sint Servaasbrug’da yürümek, yüzyıllar boyunca yolunun kesiştiği nesillerle somut bir bağ kurarak zamanda geriye gitmek gibi.

Değerlendirme

Hollanda’nın giriş kapısı olarak görülen Maastricht şehrinin merkezi Binnenstad gezerken gerçekten çok keyif alacağınız bir yer.

Eski ve yeni gerçekten çok güzel harmanlanmış ve gezginlere ayrı bir keyif veriyor. Eski şehri yürüyerek gezmek ise ayrı bir heyecan.

Ülke bazında bir planlama için Hollanda Gezi Rehberi‘ne, bölgesel planlama için Benelüks Gezi Rehberi‘ne bakabilirsiniz. Sağlıcakla Kalın.

Binnenstad Binnenstad Binnenstad Binnenstad Binnenstad Binnenstad Binnenstad Binnenstad Binnenstad