Karakol Tarih Müzesi

Bugünkü durağımız Kırgızistan’ın Karakol şehrinin en önemli ve en eski müzesi olan Karakol Tarih Müzesi (Каракол Тарых Музейи).

Burası bölge ve civarında yapacağınız gezilerinizde ziyaret etmeniz gereken önemli bir müze. Özellikle de Kırgızistan hakkında bir şeyler öğrenmek isteyen tarihçi arkadaşlarım.

Karakol, ata topraklarında Çin ile batı arasındaki geçiş yolunun en önemli merkezlerinden biri olduğundan müthiş bir tarihi birikime de sahip. Bu birikim de bugün işte bu müzede sergileniyor. 

Müze aslında bölgesel ticaret yapan bir Rus tüccarın eviymiş. 1917 devriminden sonra kızıl ordunun mülkiyetine geçmiş. 1918-20 yılındaki çalkantılı yıllar boyunca, bina, Bölgesel Devrim Komitesi’nin merkezi olmuş. Daha sonra 1887 yılında yaptığı gezi esnasında tifoya yakalanıp Karakol yakınlarında ölen ünlü Rus kaşif ve haritacılarından Przhevalsky’nin anısına Przhevalsky Müzesi yapılmış. 

1948 yılında ise Przhevalsky Müzesi yeni binasına taşınınca Karakol Tarih Müzesi olmuş. Yeni kurulan müzenin en büyük özelliği de özellikle son 200 yılda bölgede yaşananlar olmak üzere işte bu birikimin burada toplanmış ve sergileniyor olması.

Her yıl 10:000 kişi tarafından ziyaret edilen müzenin koleksiyonunda, bölgenin tarihini, doğal kaynaklarını, sınai gelişimini, tarımını, kültürünü, eğitimini, sağlığını ve bölgedeki ünlü insanları anlatan 10.000’in üzerinde eser bulunmakta.

Müzenin en kötü tarafı ise malesef anlatım dili olarak çok az bir bölüm dışında tamamen Rusça ve Kırgızca seçilmiş olması. Üstelik görevli olarak sizi gezdiren kadın ne Türkçe ne de İngilizce bilmiyor.

Bu kapsamda ben de gördüklerimi anladığım kadarıyla değerlendirmelerim çerçevesinde siz gezginler için anlatacağım. Zaten başka şansınız da yok çünkü Internette neredeyse müze ile ilgili Türkçe ya da İngilizce bilgi yok.

Karakol Tarih Müzesi’ne Ulaşım

Müze Zhamansariev Caddesi üzerinde bulunuyor. Cadde oldukça geniş bir cadde otopark problemi de yok.

Eğer Karakol şehrinde kalıyorsanız her yerden yürüyerek de müzeye ulaşabilirsiniz. 

Karakol Tarih Müzesi’ne Giriş Ücreti ve Çalışma Saatleri

Kişi başı giriş ücreti 70 Som, fotoğraf çekecekseniz ekstra bir 10 Som daha ödüyorsunuz.

Müze  09:00-17:00 saatleri arası ziyarete açık. 

Karakol Tarih Müzesi (Каракол Тарых Музейи)

İskit eserleri, bölgedeki petrogliflerle birlikte sergilenen sergilenen Issyk-Kul Gölü’nden elde edilen çok büyük bronz kapları içeriyor. Müzede çok fazla tarihi eser yok. Bulunan eserler muhtemelen Bişkek Tarih Müzesinde sergileniyor

Kırgızistan gezim sırasında özellikle taştan olan tarihi parçaların müzelere alınmak yerine yerinde sergilenmesine yönelik bir anlayış da tespit ettim. 

Müzede bulunan parçaların bu nedenle az sayıda olabileceğini değerlendiriyorum. 

-Etnografya Salonu

Girişten itibaren ikinci salon Etnografya Salonu.

Bu salonun ortasına bir yurt çadırı kurulmuş ve yurt çadırında Kırgız yaşamı anlatılmaya çalışılıyor. Geleneksel Kırgız zımbalanmış dericilik, duvar süsleri ve dokuma yurt dekorasyonlarından oluşan kapsamlı bir serginin yanı sıra, müzede renkli ulusal kostüm koleksiyonu, ince işlenmiş gümüş takı örnekleri ve Kırgız uygulamalı sanatı da müzede anlatılıyor. 

Bu konudaki tüm detay ve fotoğrafları bizzat deneyimlerimi yazdığım Issık Gölü’ne Karşı Yurt Çadırında Kalmak başlıklı yazımda bulabilirsiniz.

Benim burada en çok dikkatimi çeken şey ise Orhun  Alfabeleri oldu. Gördüğünüz gibi Latin, Arap ve Kiril Alfabesi ile aynı. Bir önemli bilgi de 1932-1942 yılları arasında bölgede Arapça alfabenin de kullanılıyor olması. Daha sonra alfabe Kiril alfabesi ile değiştirilmiş.

-Karakol Tarihi Salonu

Üçüncü salon olan Etnografya Salonu.

Bu salonda Karakol’da kullanılmış ve toplanarak sergilenen antika parçalar bulunuyor.

Müzenin en dikkatini çekecek bölümü İsviçreli kaşif Ella Maillart tarafından 1932 yılında bölgede çekilen fotoğraflar. Aslen Cenevreli olan Ella Maillart (1903-1997), 20. yüzyılın seçkin gezgini, gazetecisi, yazarı, atleti ve fotoğrafçısıymış. Hayatı boyunca, dünyanın uzak bölgelerini gerçekten maceralı koşullarda keşfetmiş. 1932 yılında da Sovyetler Birliği’ne gelmiş. Aldığı özel izin ile Orta Asya’nın Çin sınırına kadar olan bölgesinde göçebelerin hayatları üzerine 1 sene boyunca çalışmış.  Gerçekten de çok dikkat çekici ve değerliler.

Gördüğünüz fotoğraf Issık Gölü Balıkçı Kasabası’nda yük alan bir uskuna. İlginç olan bugün gölde her hangi bir taşımacılık olmaması. 

Kırgızistan vahşi yaşam açısından da zengin bir ülke. Müze de bu konuya da bir salon ayrılmış. 

Özellikle doldurulmuş hayvanların sergilendiği bölüm çok ilginç. Mutlaka gezilmeli ve görülmeli.

Bu salonun genel görünümü için bu videoyu seyredebilirsiniz.

Değerlendirme

Bana göre müzedeki en değerli bölümler 1930’lu yıllarda bölgedeki ilginç yaşamı aktaran fotoğraflar ile doldurulmuş hayvan koleksiyonu. Bu hayvanların müzeyi süslemek amacıyla bilinçli olarak öldürülmemiş olduğunu umuyorum.

Issık Gölü ve çevresi ile ilgili diğer yazılarımız için Kırgızistan Gezi Rehberi‘ne bakmayı unutmayın. Sağlıcakla Kalın.