Bugünkü yazımızın konusu Frig Vadisi Gezisi (Afyon Bölümü). Frigya Krallığı’nın uzun bir dönem hakimiyetinde kalan ve bugün Kütahya, Eskişehir, Afyon ve Ankara illerimizi kapsayan vadi 3000 yıllık bir tarihe sahip geniş bir bölge.
Frigyalıların kayalara evler, kaleler, anıtlar oyarak kurduğu, kocaman bir medeniyet ve enfes bir coğrafya ve en güzeli, bölge çok turist olmadığı için hala bakir.
Bölgeyi gezmek için 506 km uzunluğundaki Frig Yürüyüş Yolu’nun Afyon Bölümünü gezeceğiz. Bu bölümün merkezi ise Afyonkarahisar’ın İhsaniye İlçesi’ne bağlı bir belde olan Ayazini.
Tabii ki Frig Vadisi’ni daha iyi anlayabilmek için ilk ince Frigya’nın efsanevi kralı Midas’ı tanımak gerekiyor.
Frig Vadisi Gezisi
Eşek Kulaklı Kral Midas
Midas, M.Ö. 700’lerde Friglerin başkenti olan Gordion’da (Polatlı-Ankara) yaşamış ve efsaneleri hala kitaplara, tiyatrolara konu olan meşhur Frig Kralı.
Fotoğrafta görülen kişi Kral Midas. Heykel, Eskişehir Balmumu Heykeller Müzesi’nde sergileniyor. Arkasında ise bugün Eskişehir sınırları içerisinde kalan ve M.Ö. 7-8. yüzyılda yapılmış dünyanın en önemli anıtlarından biri olarak kabul edilen Yazılıkaya Anıtı bulunuyor.
Ayazini Beldesi’ne Ulaşım
Frig Vadisi Gezisi için 665 Numaralı Afyonkarahisar-Eskişehir yolunda 27. km’de bulunan tabeladan sağa dönüp 4,5 km devam ederseniz Ayazini Beldesi’ne ulaşabilirsiniz. Afyonkarahisar Otogarı’ndan buraya belli aralıklarla otobüsler de hareket ediyor.
Ancak, alan dağınık ve uzak bir mesafeye olduğu için buraya tur veya özel araçla gelmeniz daha verimli bir gezi imkanı sağlayacaktır.
Dikkat Edilecek Hususlar
İklimsel olarak çok soğuk bir bölge olduğu için tercihen bahar ve yaz aylarında gelmenizde fayda var.
Ayrıca yol boyunca köy ve kasabalarda ihtiyaçlarınızı temin edebileceğiniz bir yer olmadığı için günübirlik bir gezi planlamadıysanız ihtiyaçlarınızı merkezden tedarik etmelisiniz.
Ayazini Beldesi
Ayazini Beldesi’ne ulaştığınızda ilk olarak sesiz sakin sokaklarının yanında bölgenin volkanik yapısı gereği yumuşak tüf kayaları ile bezenmiş kral mezarlıkları, aile mezarlıkları, kiliseler, Ayazini Metropolisi ve Avdalaz Kalesi hemen dikkatinizi çekiyor. Tamamen tarihle iç içe olan bu beldede Frigya, Bizans ve Roma dönemine ait birçok eser var.
Diğer taraftan evlerin sırtına dayanmış peri bacaları görünümlü kayalar ise yol boylarında size eşlik ediyor.
Eskiden daha kalabalık bir nüfusa sahip olan belde yeni yerleşim alanlarına göre yer değiştirmiş. Tarım ve hayvancılıkla uğraşılan bu beldede genelde eski yerlisi diyebileceğimiz yaşlı bir insan kesimi ikametgah ediyor.
Turistlere yönelik düzgün bir işaretlendirme yok ama oldukça sıcakkanlı ve misafirperver olan sakinlere her istediğinizi sorabilirsiniz. Her konuda yardımcı olmak için ellerinden geleni yapıyorlar.
Belde ve çevresi sit alanı içine alınmış ama çokta korunamamış. Tabiat ve tarihin iç içe geçtiği mükemmel kalıntılar. Ancak bazı haddini bilmez insanların bu eserler üzerinde yarattığı tahribat ise çok üzücü. Birçok mezarlık anıt ve mimari yapılar define hırsızlarının gazabına uğramış. Patlatılan dinamit ve benzeri maddelerle tahribat olmuş durumda.
Bu gibi önemli bölgelerin çok daha sıkı korunması gerekiyor. Yasal düzenlemelerin derhal yapılarak bu ve benzer kalıntılara zarar verenlerin ağır cezalara çarptırılması gerekmekte. Aksi halde bu gibi yerler hem özelliklerini kaybedecek, hem de turizm açısından çok büyük bir kayıp olacak.
Kral mezarlarının kapı üzeri ve iç süslemeleri ise hala duruyor. Kral mezarları ve asilleri simgeleyen mezarlıklar genelde 3 bölümden oluşuyor. Mezar odaları içeriden ve dışarıdan oyulmuş bölümler yer alıyor.
-Ayazini Metropolisi
Kral mezarlarından 5 dakika kadar kuzeye yürürseniz tarihi adıyla Ayazini Metropolisi’ne ulaşabilirsiniz.
Burayı ilginç kılan ise Frigya, Bizans ve Roma dönemi kaya mezarlarına yeni mezarlar eklenmiş olması.
Zaten burası o dönemlerde de bölgenin en önemli bir dini merkezi olmuş.
Birbirinin içinden geçen labirent gibi oyulmuş tüf kayaları farklı bir çok geçitlere açılıyor. Yan tarafa doru açılan geçitler ise kat kat çıkılmış apartman dairelerini anımsatan bir mimariye geçiş sağlıyor.
Avdalaz Kalesi
2 km kuzeyde ise Avdalaz Kalesi bulunuyor. Çok geniş bir vadi içerisinden binlerce yıllık ihtişamı ve büyüklüğü ile oldukça dikkat çekiyor. Dışarıdan tırmanmak için bir merdiven var.
İlk tırmanılan kattaki alanda yerin içine doğru uzana bir tünel ve iç içe birbirini takip eden odacıklar var. Yukarı doğru tırmanmaya devam ettiğinizde tren vagonu gibi birbirine bağlı bölümlere ulaşıyorsunuz.
Zirveye çıktığınızda ise size büyüklü küçüklü mağaralardan kuş bakışı muhteşem manzaranın tadını çıkarmak kalıyor. Böylece hiç unutmayacağımız Frig Vadisi Gezisi (Afyon Bölümü) de burada sona eriyor.
Yazımın başında da belirttiğim gibi Frig Vadisi çok geniş bir bölge. Bu kapsamda Yazılı köyü, Yazılıkaya, Gerdekkaya, Doğanlı ve Deve Boynu Kalelerinin bulunduğu Frig Vadisi (Eskişehir Bölümü) için Midas Antik Kenti ve Frig Vadisi başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Diğer taraftan Afyon Gezi Rehberi‘ni okuyarak il içi seyahatinizi adım adım planlayabilirsiniz. Yeni yazılarda görüşmek üzere…
