Singapur Ulaşım Sistemi

Singapur Ulaşım Sistemi mükemmel bir sistem. Nüfusu 5,6 milyon olan yaklaşık 700 km² yani bir Yalova büyüklüğündeki bir şehir devletinin ulaşım sisteminden bahsediyorum. 

Bakmayın siz küçücük ülke olduğuna, bu yoğunluğa ek olarak her yıl gelen turist sayısı da İstanbul gibi 12-13 milyon civarında. Pandemi sonrası Dünya’da en yaşanılabilir 5 şehir arasında gösterilmesi de cabası… 

Bu değerlere rağmen yaptığım gezi sırasında İstanbul’un 3 katı nüfus yoğunluğuna sahip ülkede trafik sorununa mesai çıkış saatleri de dâhil rastlamadım. Ancak gerçeği söylemek gerekirse şaşırmadım. 

Neden? Singapur, şimdiye kadar gördüğüm en iyi ulaşım sistemine sahip. Şehir planlaması ile ulaşım sistemi tam bir bütün. Geçici çözüm anlayışları yok. Her şeyi bir kere ve mükemmel olarak yapıyorlar. Çünkü boşa harcayacakları toprakları ve zamanları yok. Sistem de tıkır tıkır işliyor.

Singapur’a gitmeyi düşünen ya da planlayan gezgin arkadaşlarım için başlıklar halinde aşağıdaki rehberi oluşturdum. İşinize yarayacağını düşündüğüm rehberi dikkatle takip ederseniz ülkeye giriş-çıkış ve seyahat sürecinde temel bilgilere sahip olacağınızdan zaten çok pahalı olan bu ülkede bir sıkıntı yaşamayacağınızı değerlendiriyorum.

Singapur Ulaşım Sistemi Genel Prensipleri

Singapur Ulaşım Sistemi 2 temel özelliğe sahip.

Birinci temel özellik, araba kullananların söz yerinde ise pişman edilmek istenmesi. Bu konuyu neden ülkede trafik olmadığı en başta anlayabilmeniz için ayrıntılı olarak Araba Sahibi Olabilme ve Kullanımı başlığında ayrıntılı olarak anlattım.

İkinci temel özellik, tüm sistemin MRT (Mass Rapid Transit) ve LRT (Light Rail Transit) sistemini beslemek ve kullanılmasını sağlamak üzere kurulmuş olması. Sistemi MRT (Mass Rapid Transit) Sistemi başlığında ayrıntılı olarak anlattım.

Bu temel özelliklerin dışında diğer özellikleri aşağıda sıraladım.

MRT için bildiğiniz metro, LRT için MRT’yi besleyen daha çok semt bazlı 1/2 vagonlu modern tram demek mümkün. Karıştırmamanız için haritalarda göreceğiniz metro hat renkleri ile metrolar aynı renk boyanmış.

Toplu ulaşımda-metro ve belediye otobüslerinde- pay by distance sistemi var; yani gideceğin mesafe kadar ödeme yapılıyor.

Biletler atılmıyor. Tekrar yüklenebiliyor ve sadece inmek için bilet aldığınız durakta çıkış turnikelerini açıyor.  

Çocuklar için seviye ise yaşla değil boy ile belirleniyor. 0,9 m’den uzun olan herkes büyük kabul ediliyor. Bu bana garip geldi obez bir çocuğunuz varsa yandınız. Örneğin Almanlar bunu her durumda 14 yaş olarak uyguluyor.

Herkes çizili alanlarda kuyrukta bekliyor. Kimse metro kapısının önünde beklemiyor. 

Geçişleri engelleyeceğiniz için bizdekinin tersine bavullar ile yürüyen merdivene değil ısrarla asansöre binmeniz isteniyor.

Burada herkes nerede olursa olsun yürüyen merdivenlerde standart olarak sol tarafta duruyor. Sağ taraf her zaman boş bırakılıyor. Yürüyen merdiveni sakın kaplamayın çok tepki görebilirsiniz. 

Sadece engelliler için asansör anlayışı yok. Herkes için asansör anlayışı var. İstasyonlarda çok fazla asansör var ve hepsi de çalışıyor.

Hava çok sıcak olduğu ve üst geçitlerin kullanılmayacağı düşünüldüğünden ülkede üst geçit yok. Sistem tamamen yer altına alınmış. Geniş caddelerdeki karşılıklı AVM’ler, oteller, metro istasyonları birbirine yer altından bağlanmış. Bu nedenle yaya geçidi sayısı da çok az.

Araba Sahibi Olabilme ve Kullanımı

Singapur’da trafik sorununu oluşmadan çözebilmek için arabalara inanılmaz bir vergi koymuşlar. Ama buna rağmen insanlar hala araba kullanmak istemiş. Devlet de bu isteği frenlemek için bazı kurallar koymuş.

-Ehliyet

Araba kullanabilmek ve satın alabilmek için önce ehliyetiniz olmalı. Singapur’da ehliyet sahibi olabilmek için 90000 SGD ödemeniz gerekiyor.

-Araba Satın Alma Lisansı ve Araba Satın Alma

Singapur’da araba satın alabilmek için ehliyet aldıktan sonra bir de devletten Araba Satın Alma Lisansı kiralamanız lazım. Belirtilen devlet hesabına 45000 $ yatırıyorsunuz, 5 yıl boyunca araba satın alabilme lisansı alıyorsunuz.

O lisans belgesi ile gidip Türkiye’ye göre 3 kat pahalı olan arabalardan birini alıyorsunuz. Araba satın alma lisansının bedelini hesaba katarsak 4 kat ediyor. Örnek olarak Toyota Corolla 80000 $, Ford Focus 112000$, Porche 4s 750000 $, Ferrari Modena 1,3 milyon $.

Aldıkları arabaların 3-4 katı vergi ödüyorlar ama o vergiler size mükemmel şekilde (yol, su, elektriğin de ötesi) geri dönüyor. 

-Plaka Renklendirme

Bu yüksek bedeller halkın ayağını yerden kesme arzusunu azaltmayınca Singapur Ulaşım Sistemi kapsamında araba plakalarını renklendirmişler. 3 renk plaka var. Kırmızı, siyah ve sarı.

Kırmızı plaka sadece hafta sonu kullanılabiliyor. Eğer o renk plaka aldıysanız hafta içi arabanızı kullanamıyorsunuz. Sarı renk plaka sadece gece kullanılabiliyor. Akşamcılar için yani. Siyah plaka ise her zaman serbest.

Bu düzenleme de trafik sorununa çare olmamış, her caddeyi paralı hale getirmişler. Bunun için ERP diye bir sistem kurulmuş, hemen her caddede bir kontrol noktası var. O noktadan geçen her araçtan otomatik olarak bir ücret alınıyor. Ücretler de caddeye göre, günün saatine göre, o anki araç yoğunluğuna göre sürekli değişiyor. Tüm arabalarda bu ERP sistemine ait cihaz bulunmak zorunda. Ön konsolun üstünde bir kart okuyucu mevcut.

Bir arabaya binince kredi kartınızı veya ön ödemeli nakit kartınızı bu cihaza sokuyorsunuz. Siz bu caddelerden geçtikçe o anki aktif ücret tarifesine göre bir bedel kartınızdan çekiliyor. Bir yere giderken kafanızda rotayı bu ücretlere göre şekillendiriyorsunuz ve bu rota tayininde mesafe kadar ödeyeceğiniz ek ücreti de göz önünde bulunduruyorsunuz.

Mesela Orchard Road’da yoğun saatlerde otomobil kullanmanın bedeli 6 $. Böylece trafik azalmış. Adamlar trafikten şikayet ediyorlar ama İstanbul ile karşılaştırırsak durum inanın komik. Ben burada 4 gün boyunca duran bir trafik görmedim. 

-Eski Arabalar

Hükumet eski arabalara da kafayı takmış. Bakmış ki ne kural koyarsa kabul görüyor, demiş ki ülkede ticari araçlar dışında 3 yaşından daha yaşlı araçlar Singapur Ulaşım Sistemi kapsamında kullanılamaz. Sebep olarak da eski araba yolda arıza yapar, trafiği kilitler, yollara yağ benzin akıtır etrafı kirletir demişler. Eskiyen arabaları Malezya’ya satmaya başlamışlar.

-Otopark Ücretleri

Şehir merkezi Marina Bay bölgesinde 06:00-18:00 saatleri arasında 2 $/saat alınıyor. 18:00-22:00 saatleri arasında 6 $ giriş ücreti alınıyor. 22:00-06.00 saatleri arasında 2 $ giriş ücreti alınıyor. Bu ücretler merkezde bazı yerlerde direkt 3 $/saat olarak uygulanıyor.

Sonuç sadece Singapur Ulaşım Sistemi sadece çok çok zenginler araba kullanabiliyor. Bu nedenle de hayatınızda hiçbir ülkede bu kadar çok Ferrari göremezsiniz. 

Singapur Changi Havaalanı (SIN)’ndan Şehir Merkezine Geliş ve Gidiş

Öncelikle şunu belirtmeliyim. Singapur Türk vatandaşlarına vize uygulamıyor. Onların vizeleri paraları. Dünya’nın en pahalı şehrine giriyorsunuz. Dayanabildiğiniz kadar kalabiliyorsunuz.

Changi Havaalanı Dünya’nın en güzel havaalalanlarından biri olarak kabul ediliyor. Defalarca, hatta üst üste yıllarca dünyanın en iyi havaalanı seçilmiş ve bence bu ödülü de sonuna kadar hak ediyor. 

Singapur Ulaşım Sistemi kapsamında Changi Havaalanı ve Şehir Merkezi arasında çalışan hatlar trafiğin ana arterlerini oluşturuyor.

-Havalanından Şehir Merkezine Gidiş

Havaalanından şehre çok eşyanız yoksa MRT ile gidin. Sistem 05:30-23:18 arasında çalışıyor. Ödeyeceğiniz bilet ücreti 1,8 SGD. Yarım saat içerisinde şehir merkezinde istediğiniz istasyonda inebilirsiniz. Çok da zevkli bir yolculuk oluyor. Mavi ve Yeşil Hat ile Changi Havaalanı arasında direkt bağlantı var. Genişletilebilir harita için tıklayınız. Bu yolculuk ile ilgili diğer ayrıntılar için MRT (Mass Rapid Transit) Sistemi başlığına bakın.

Eğer çok fazla bavulunuz varsa taksi de tutabilirsiniz. Şehir merkezine ortalama 20 SGD bir ücret karşında 20 dakikada ulaşabilirsiniz. Taksinin tip ve modeline göre fiyat değişiyor. Yani bir Toyota ile Mercedes’e aynı fiyatı ödemiyorsunuz.

-Şehir Merkezinden Havaalanına Gidiş

Geliş ile ilgili olarak yazdıklarım dönüşte de geçerli. Bunun dışında havaalanının güzelliğini dönerken daha iyi görüyorsunuz.

Changi Havaalanı’nda ATM benzeri Yolcu Bilgilendirme Makinalarına biletinizi gösteriyorsunuz nerede olduğunuzu, sırasıyla uçağa girişe kadar ne yapmanız gerektiğini havaalanı planı ile birlikte gösteriyor.

Yani danışma, görevli arama yok. Anlamadıysanız yürüyeceğiniz yolu da gösteren haritayı çıktı olarak elinize veriyor. Daha ne yapsın. 

Singapore Tourist Pass (STP)

Singapur Ulaşım Sistemi kapsamında toplu ulaşımı sınırsız kullanabilmek için alabileceğiniz tek kart Singapore Tourist Pass (STP). Bu kart ile  MRT ve LRT sistemini ve otobüsleri ücretsiz olarak kullanabilirsiniz.

Ücretlere gelince kartlar 1-3 günlük olarak satılıyor. Fiyatları ise $10, $16 ve $20. $10 da depozit olarak alınıyor.

Kartları alabileceğiniz havaalanı dahil TransitLink Bilet Gişeleri ve açılış-kapanış saatleri için tıklayınız.

Kartınızı geri teslim edip deposito ücretini de alabiliyorsunuz. Kartları TransitLink Bilet Gişelerine ya da Changi Havaalanı, Kranji, Lavender, Dhoby Ghaut ve Marina South Pier MRT İstasyonlarında SMRT Yolcu Hizmet Merkezlerine teslim edebiliyorsunuz.

Tek günlük kartın kötü tarafı ne zaman alırsanız alın 23:59’da geçerliliğini yitirmesi. Örneğin Almanlar bunu her durumda ertesi sabah 06:00 olarak uyguluyor.

Ayrıca bu kartlar Sentosa Express, RWS8, Fast Forward, Night Rider ve Nite Owl otobüslerinde geçmiyor.

Bana sorarsanız bence şehir merkezinde (Marina Bay) kalıyorsanız kart almanıza gerek yok. Normal şartlarda zaten en fazla bu kart ücreti kadar para harcayacaksınız. O yüzden standart bilet almanızı tavsiye ediyorum.

MRT (Mass Rapid Transit) Sistemi

Singapur’da şehirde dolaşmanın en hızlı yolu her gün 2 milyon kişinin kullandığı MRT (Toplu Hızlı Ulaşım Sistemi). Mükemmel olarak tasarlanmış bir sistem. Ülkenin tamamını kapsıyor. Zaten ulaşım sisteminin bel kemiğini oluşturuyor ve bütün ulaştırma sistemi bu sistemi beslemek üzerine kurulmuş durumda. 

Hali hazırda MRT sisteminde çalışan 6 hat var. 3 hat da yapılıyor. İlk hat 1987 yılında açılmış. Bugün 90 istasyon ile tam 150 km uzunluğa sahip. Hatları karıştırmanız imkansız çünkü metrolar hat adları yeşil sarı vb. ile aynı renkteler.

-Çalışma Saatleri

Singapur’da muhtemelen gitmek isteyeceğiniz her yerin yakınında bir MRT istasyonu var. Kullanımı çok kolay ve rahat olan MRT sistemi 05:30-00:30 saatleri arasında çalışıyor. Sabah 07:00-09.00 arasında sefer aralığı 2 dakikaya düşüyor. Ortalama olarak da 5 dakika de bir sefer var.

-Biletler ve Ücretleri

STP aldıysanız zaten kartı sistemde sınırsız olarak kullanabilirsiniz.

Bunun dışında benim tavsiyem Marina Bay bölgesinde kalacaksanız standart bilet almanız. Çünkü bu bölgede her yer birbirine yakın olacağından yürümeyi tercih edebilir STP değeri kadar MRT kullanmayabilirsiniz.

Tek kullanımlık standart bilet alırsanız ücreti biletmatik ekranında işaretleyeceğiniz gideceğiniz son nokta ( 0,8-1,8 SGD) belirliyor. Bu bilet ile 2 saat içerisinde 5 aktarma yapabilirsiniz. Ancak bu yolculuk içerisinde 1 kez metroya binebilirsiniz. Aynı otobüse de binemezsiniz. 

Bilet alacağınız biletmatikler o kadar akıllı ki neredeyse sizin yerinize düşünüyor. Önce biletmatik ekranında karşınıza çıkan haritada gideceğiniz yeri işaretliyorsunuz. Ekranda seçince kişi başı maliyet çıkıyor. Sonra kişi sayısını giriyorsunuz. Parayı girince o kadar bilet çıkıyor. Para üstünü de geri veriyor. Kredi kartı da kullanabilirsiniz. Biraz İngilizceniz varsa her şey o kadar kolay ki.

Ancak unutmayın makineyi kandıramazsınız çünkü aldığınız bilet ile sadece işaretlediğiniz istasyondaki çıkış turnikesinden geçebiliyorsunuz. 

Aldığınız biletleri de sakın atmayın. Çıkışta turnikeler bileti gösterince açılıyor. Oldu ya bileti kaybettiniz ya da başka bir istasyondan çıkmak istediniz. O zaman en uzak mesafe ücreti olarak yaklaşık 2 SGD alıyorlar.

Biletler tekrar yükleme özelliğine de sahip. Fotoğrafta da gördüğünüz gibi her bilet için 10 cent deposito alıyorlar. Aynı bilete 6 kez tekrar yükleme de yapılabiliyor. 3. yüklemenizde depozito bilete iade ediliyor. 6. kullanımınızda da % 10 indirim yapılıyor. Böylece daha az çöp çıkmasını amaçlamışlar.

Biletleri biletmatiklerden ya da MRT istasyonlardaki  TransitLink Bilet Gişelerinden alabilirsiniz. Bilet gişeleri çalışma saatleri için tıklayınız.

-MRT Sistemi Mimari Yapısı

Ayrıca bazı istasyonlarda temalı uygulamalarda gördüm, örneğin istasyona değil de ormana giriyormuşsunuz gibi bir hisse kapılıyorsunuz, Yürüyen merdivenler olmasa görüntü bu.

Metro düğüm noktaları ise 2-4 katlı gofret şeklinde tek bir bina. Sadece indiğiniz platformdaki asansöre binip üst katlardaki platforma çıkmanız ya da inmeniz yeterli. Yürümek falan yok. Çünkü düğüm noktası mimarisi gofrete benziyor. Yani hatlar kesişmiyor ya da yakından geçmiyor. Üst üste tasarlanmış.  

LRT (Light Rail Transit) Sistemi

Semt genelinde kullanılan LRT (Light Rail Transit) Sistemi için MRT (Mass Rapid Transit) Sistemi ile ilgili yazılan tüm hususlar geçerli.

Otobüsler

Otobüsler Singapur Ulaşım Sistemi kapsamında MRT sisteminin tamamlayıcısı olarak çalışıyor.

-Çalışma Saatleri

Otobüsler 06:00-23:59 saatleri arasında çalışıyor. 

-Biletler ve Ücretleri

Şehirde seyahat etmenin en ekonomik yolu otobüsler. 

STP aldıysanız zaten kartı otobüslerde sınırsız olarak kullanabilirsiniz.

Tek kullanımlık standart bilet alırsanız ücreti gideceğiniz son nokta ( 0,7-1,4 SGD) belirliyor. Bu bilet ile 2 saat içerisinde 5 aktarma yapabilirsiniz. Ancak bu yolculuk içerisinde 1 kez metroya binebilirsiniz. Aynı otobüse de binemezsiniz. 

Biletleri bilet matiklerden ya da TransitLink Bilet Gişelerinden alabilirsiniz. 

Kart ya da bilet almadıysanız para da alıyorlar ancak üzerinizde ücreti tam olarak verebilecek bozukluk olmalı. Otobüslerde ücret, şoförün yanındaki kutuya atılıyor ve bilet otomatik kesiliyor. Tüm bu sürece şoför kendini dâhil etmediği için para üstü almak diye bir şey genelde yok. Bu nedenle otobüse binecekseniz küçük para da taşıdığınızdan emin olun veya binmeden önce yakındaki dükkânlardan paranızı bozmalarını rica edin.

Benim sorduğum dükkanlar şaşırtıcı bir şekilde paramı bozmayı hemen kabul ettiler, herhalde alışkın olunan bir durum ki kimse ‘Kusura bakma hiç yok’ veya ‘Bozuk para bana lazım’ demedi.

Hip-Hop turlarına gelince Singapur’da oldtown olmadığı ve neredeyse bir kaç eski yapı hariç her şey modern olduğu için bizim de yapmadığımız bu turları çok da tavsiye etmiyorum.  

-Ördek Turları (Duck Tours)

Arkadaşlar, Singapur’da Hip-Hop değil ama Ördek Turları bayağı bir ünlü.

Bu turlar için kişi başı 43 SGD, 12 yaşa kadar 33 SGD ücret ödüyorsunuz.

Turlar 10:00-18:00 arasında devam ediyor.

Bu amfibi araçlar ile Marina Bay ve Singapur Nehri’nde 1 saat süren bir yolculuğa çıkıyorsunuz. Bu turlar ile ilgili tüm detaylar ve rezervasyon için tıklayınız.

Taksi

Taksi ücretleri Türkiye’ye ve özellikle diğer gelişmiş ülkelere kıyasla Singapur’da oldukça hesaplı. Hepsinde kredi kartı geçiyor.

Fotoğrafta da görüldüğü gibi trafiğin ve taksi ihtiyacının yoğun olduğu büyük alışveriş merkezlerinin önünde taksi bekleme alanları var. Buralarda kuyruğa girip bizim otobüs beklediğimiz gibi taksi bekliyorsunuz. Yoldan taksi çeviremezsiniz.

Taksilerde oldukça gelişmiş bir bilgisayar altyapısı mevcut. Her takside dokunmatik bir ekran var ve bu ekran merkezi bir sisteme bağlı. Cep telefonunuzdaki bir uygulamadan veya SMS ile taksi çağırdığınızda sistem sizin konumunuzu algılayıp en yakın taksi ekranında sizin adınızı, konumunuzu çıkartıyor. Müşteri, ekrana ilk dokunup kendisini kapan taksicinin oluyor. Cep telefonunuza da sizi kapan taksinin plakası geliyor ki yanlış bir taksiye binmeyin.

Aslında bu sisteme bir çeşit UBER de denebilir. Bizim taksiler için de uygulanabilir. Böylece en azından taksicilerin adam gibi vergi ödemesi de sağlanabilir. 

Taksi şirketine göre açılış  2.80-3.20 SGD arasında değişiyor. Ülkede toplamda 25000′den fazla taksi mevcut. Küçük bir ada ülkesi için bu rakam hiç de az değil.

Singapur Ulaşım Sistemi ve Temizlik

Ülke genel olarak çok temiz. Hatta tertemiz. Caddedeki arabalara veya yolun zeminine bakınca bir gariplik olduğunu anlıyorsunuz. Bakın çamur, kir demiyorum. Toz diyorum.

Öyle bir yapay görüntü ki, caddelerdeki tüm arabalar sanki o an bir galeriden çıkmış gibi. Üzerinde gerçekten bir tane bile toz yok. Kalktım park etmiş bir arabanın yanına gittim. Ciddi ciddi üzerinde bir tane toz yok. Eğildim marşpiyerlerine baktım. Orada bile bir tane toz izi yok. Hiç normal değil. Zaten lastikler o kadar temiz ve simsiyah ki söküp yeni diye rafa kaldırabilirsiniz.

Bu temizlik insan elinden çıkabilecek bir temizlik değil. Çünkü Türkiye’de ben arabamı yıkatsam ve sadece 1 km gitsem altında, yanında toz toprak bir şey olur. Yapay görünen bu durumun bence sebebi havadaki %’90 nem oranı. Hemen her gün kısa da olsa bir kere de yağmur yağıyor. Ayrıca anormal bir yeşillik var ve neredeyse hiç toprak yok. Tüm bunların birleşmesi, toz zerrelerinin havada kalmasına engel oluyor. Yani havada hiç toz yok. Ülkede toz yok.

Ayrıca, fotoğrafta da gördüğünüz gibi yol kenarlarında bile çamur olmaya müsait her yer kontrol altına alınmış durumda. 

Buna ilaveten ülkede eski arabalara izin verilmiyor. 3 yaşından eski araba olmadığı için caddelere ne yağ akmış ne mazot.

Singapur Ulaşım Sistemi ve Yol Kenarı İşaretlemeleri

Singapur’a giden birinin kaybolması gerçekten imkansız. Çünkü çok iyi bir işaretleme sistemleri var. Basit ve anlaşılır.

Bir işaret direği ile yayaların yollarını kaybolmadan bulmaları için her şey düşünülmüş.

Değerlendirme

Singapur Ulaşım Sistemi gezginler için mükemmel bir sistem. Tabii ki bu yazımı konunun önemine istinaden Singapur’a gidecek olan arkadaşlarıma ulaşım yönüyle bir rehber olması açısından yazdım. Bundan sonra Singapur’da yaşanılanları detaylı olarak anlatmaya devam edeceğim.

Singapur ile ilgili diğer yazılarımız için Singapur Gezi Rehberi‘ne bakmayı unutmayın. Sağlıcakla Kalın.