Karaim Türkleri’nin Anavatanı Trakai

Eğer bana Dünya’da gördüğün 5 cenneti say deselerdi sayacaklarımdan biri mutlaka Karaim Türkleri’nin Anavatanı Trakai olurdu. Eyfel Kulesi nasıl Fransa’nın sembolü ise bu cennette yer alan Trakai Kalesi (Trakų Salos Pilis) de Litvanya’nın sembolü.

5 göl kümesinin ortasında bir ada düşünün. Adaya ulaşmak için gölleri geçmeniz şart. Adanın tek girişi var oda karaya tek bağlantısı olan başka bir ada. Etrafta ise tek bir tepe yok. Kalenin korumasını ise o dönemim en cesur askerleri sayılan Karaim Türkleri yapıyor. Yani buraya kadar gelip yüzebilecek korkusuz bir ordunuz yoksa bu kaleyi fethetmeniz neredeyse imkansız.

Şaşırdınız değil mi burada hala yaşayan Türkler var. Karaim Türkleri 1300’lü yıllardan beri burada yaşıyor ve hala Türkçe konuşuyor. Geleneklerini korumuşlar. Kendilerine has evleri ve kendilerine has ibadethaneleri ve hepimizin yakından tanıdığı yemekleri var.

Hikayeleri basitçe şöyle; Altınordu Devleti ile savaşan Büyük Vytautas savaşta kendisinin yanında yer alan Tatar askerlerini ve Karaim ailelerini 1397-1398 yıllarında bugünkü Kırım’dan Litvanya’ya götürmüş.

Tatarlara ve Karaimlere o kadar güveniyormuş ki Trakai’ye yaptırdığı kalenin koruma görevini kendi halkına değil çok uzaklardan getirdiği Türklere vermiş.

Onları ve ailelerini kalenin etrafında yerleştirmiş ve bu bölgeyi korumaları için görevlendirmiş. Yani siz Litvanya’yı gördüm demek için mutlaka buraya gelmek zorundasınız.

Trakai Gezisi

Trakai’ye Ulaşım

Trakai başkent Vilnius’un 27 km batısında bulunuyor. Ulaşım için ise bir çok seçenek mevcut.

-Otomobil

Arabayla buraya gelmek isterseniz Vilnius’tan A16 otoyolu ile 25 dakikada ulaşabilirsiniz.

-Otobüs

Vilnius Otobüs Terminali 6,7,8  ve 28,29 numaralı peronlardan 20 dakikada bir kalkan otobüslerle kişi başı 2 € ödeyerek buraya 40 dakikada ulaşabilirsiniz. Planlama için tıklayınız.

-Tren

Vilnius Tren Garı(Geležinkelio)’ndan 50 dakikada bir kalkan trenlere binip kişi başı 1,8 € ödeyerek buraya 35 Trakų Tren İstasyonu’nda inerek ulaşabilirsiniz. Planlama için tıklayınız.

Trakai Gezilecek Yerler

-Trakai Kalesi (Trakų Salos Pilis)

Kale, Galve Gölü üzerinde bir ada üzerinde bulunuyor. Efsaneye göre bölgeyi bir av partisi sırasında Litvanya’nın kurucu lideri ve Litvanya Büyük Dükü Gediminas bulmuş.

Litvanya Büyük Düklüğü, Avrupa’da 12. yüzyıl ile 1795 arasında varlığını sürdürmüş bir devlet.

Sarayın içerisinde Litvanya Büyük Düklüğü’nün 15-17.yy.daki durumuna ilişkin bir de harita var. Görüldüğü gibi o dönemde devlet Baltık Denizi’nden Karadeniz’e kadar uzanıyor. Çoğumuz bilmiyoruz ama 15. yy.da yani İstanbul fethedilirken söz konusu düklük Avrupa’nın en büyük ve en kudretli devletiymiş.

Takdir edeceğiniz gibi böyle bir devletin hazinesi ve idaresi için güvenilir bir yere ihtiyaç var. Adanın tek girişi var oda üzerinde olduğum ada.

O adanın da karaya tek bağlantısı gördüğünüz köprü. Yani kale yapmak için buradan daha uygun bir yer yok. Çünkü dönemin dükü Büyük Vytautas hazinesini burada saklarken ülkeyi de buradan idare etmek istemiş ve buraya bir kale yapılmasını emretmiş.

Zaman içerisinde kale hem çok stratejik bir önem kazanırken hem de Büyük Litvanya Düklüğü’nün en önemli merkezi olmuş.

Dönemi itibariyle tüm askeri makamlarca burasının zapt edilmesi imkansız olarak görülüyormuş. Ülke tamamen buradan yönetilmeye başlanınca kale için Litvanya‘nın esas başkenti bile denmeye başlanmış.

-Büyük Vytautas’ın Sarayı

Büyük Vytautas kalesini o kadar sevmiş ki sarayını da kalenin içerisine yaptırmış. Hatta hazinesi de sarayda saklamış.

Gördüğünüz gibi 1300’lü yıllarda yapılan bu saray için dönemin en yüksek teknolojisi kullanılmış.

2. Viyana kuşatmasında Avusturyalıların imdadına son anda yetişen Litvanya-Polonya Kralı Jan Sobieski’nin asıl gücünü Kırım Tatarları ve Karaimler oluşturuyormuş.

Bu iki ulus da , 1648-1680 yılları arasında Ukrayna halkının Polonya Asilzadelerine karşı başlattığı ayaklanmada asilzadeler tarafında yer aldıklarından yapılan katliamlar neticesinde 2000-3000 kişi kadar kalmışlar.

Tatarlar ve Karaim Türkleri çok az kalan nüfuslarına rağmen Litvanya’da çok büyük saygı görüyorlar. Görülen müze de dükün sarayında bulunuyor. Burada Karaim ve Tatar halkının giyimleri ve kullandıkları eşyalar sergileniyor.

-Trakai Milli Parkı

Tarihi biraz bir kenara bırakalım. Burası aynı zaman da milli bir park.

Ancak gerçekten korunanlardan. Ressamlar ve foto severler için çok zengin bir yer.

Gerçek doğal bir ortam ile huzurun buluşması.

Bölge göller bölgesi olduğu için çok fazla göl var. Ortak noktaları hepsinin çok iyi korunmuş ve çok güzel olmaları.

Her türlü deniz sporu aktivitesi mevcut. İsterseniz gölde tur da yapabilirsiniz.

-Karaim Evleri

Kasabada ana caddede yürürseniz sağlı sollu Karaim evlerini görebilirsiniz. Türklerinin evlerinin en önemli özelliği yola bakan cephede 3 pencere olması.

-Kenesa (Karaimai ir Kenesa)

Karaimler Hazar Türklerinden yani Museviler. Burada Karaimlere ait Dünyada kalmış nadir örneklerden biri olan Ahşap bir sinegog var. (Karaimai ir Kenesa) Karaim Türkleri’nin ibadethaneleri de kendine has. Genel olarak Kenesa denen bu sinagoglar ahşaptan yapılıyor.

Trakai’de Ne Yenir? Nerede Yenir?

Karaim Türkleri Yemeklerini de korumuşlar. Hatta bizim çibörek dediğimiz kybyn yiyebileceğiniz Karaim Restoranları bile var. Bunların hepsini  burada görebilir yiyebilirsiniz.

Kaleden sahile gelip sol tarafa doğru yürürseniz Karaim yemeklerini tadabileceğiniz Karaimlere ait bir restoran görürsünüz. Adı Kybynlar. Zaten yukarıdaki tabeladan anlarsınız.

Mutlaka tavsiye ederim. Karaimlerin kybynları çok güzel. Kıyma yerine kuzu eti kullanıyorlar. Yine yaprak dolmasına sarma diyorlar. Hepsi çok güzel. Muhakkak yemenizi tavsiye ederim. Ayrıca bölgede imam bayıldı, biber ya da patlıcan dolması ya da karnı yarık da yiyebilirsiniz. Şaşırtıcı değil mi? Fiyatları ise oldukça uygun.

Trakai’de Alışveriş

Özellikle bölgede tabak şeklindeki hediyelik eşyalar ön plana çıkıyor.

Değerlendirme

Karaim Türkleri 1300’lü yıllardan beri burada yaşıyor ve hala Türkçe konuşuyor. Geleneklerini korumuşlar. Kendilerine has evleri ve kendilerine has ibadethaneleri ve hepimizin yakından tanıdığı yemekleri var. Diğer taraftan gezdiğimiz kalesi ülkenin sembolü. Yani siz Litvanya’yı gördüm demek için buraya gelmek zorundasınız.

Litvanya ile ilgili diğer yazılarımız için Litvanya Gezi Rehberi‘ne, bölgesel planlama için Baltık Gezi Rehberi‘ne bakmayı unutmayın. Sağlıcakla Kalın.