Litvanya’nın Başkenti Vilnius Gezisi

Daha önce Avrupa’nın pek çok başkentini görmüş biri olarak Litvanya’nın Başkenti Vilnius Gezisi benim için çok değişik bir deneyim oldu. Yazımı okumayı bitirdiğinizde ne demek istediğimi anlayacaksınız zaten.

Güzel kızların, yakışıklı erkeklerin ülkesi Litvanya her ne kadar geri kalmış bir ülke olarak lanse edilse de bunun hiç de doğru olmadığını belirtmem gerek. AB içerisinde en hızlı büyüyen ülkelerden biri. Kişi başına gelir 22.000$. Neredeyse herkesin lüks arabası var.

Ancak, diğer Baltık ülkelerine göre en ucuz yerin de Litvanya olduğunu söylemek mümkün. Bu durum ülkenin 700 yıllık başkenti ve en büyük şehri Vilnius için de geçerli. Vilnius diğer Baltık ülkelerinin başkentleri içerisinde en ucuz başkent.

Vilnius’ta bilhassa ortaçağ dönemine ilgi duyanların ziyaret etmekten hoşnut kalacağı zengin bir old town bölümü var. Bu çok normal çünkü döneminde Avrupa’nın en büyük ülkesi olan Litvanya Büyük Dukalığı’nın başkentliğini yapmış.  Şehrin ismi ilk defa 1323 yılında ülkenin kurucu lideri Gediminas’ın mektuplarında Litvanya Büyük Dükalığı’nın başkenti olarak geçmiş. Yani muhtemelen şehrin kuruluşu 700 yıldan bile daha öncelere dayanıyor.

Gelelim bugüne. Şehrin nüfusu 600.000 civarında. %60 Litvan, %15’i Rus ve gerisi karışık bir demografik yapısı var. Litvanya’da en çok yatırım yapılan yer olduğu için yurt dışı kaynaklı çalışan ve yerleşen çok fazla. Ayrıca okumaya gelip kalan öğrenciler de var. Sonuç olarak Vilnius’un eğitim ve kültür seviyesinin çok yüksek olduğu söyleyebilirim.

Vilnius Gezisi

Vilnius’ta Ulaşım

Vilnius’u rahat gezebilmek için öncelikle ulaşım sistemini öğrenmek şart. Şehirde neredeyse her türlü aracı kullandım. Bu nedenle rahatlıkla bu konuyu geniş şekilde ele alabilirim.

-Vilnius CityCard

Ücretsiz rehberli yürüyerek şehir turu yapmak istiyorsanız, ulaşıma para vermek istemiyorsanız, müzelere bedava girmek istiyorsanız, Trakai ya da Vilnius’ta yapılacak turlara % 50 indirim almak istiyorsanız ve belirli dükkan, otel ve mekanlarda alacağınız menülerde ya da yapacağınız alışverişte/konaklamada %10 indirim yapılmasını istiyorsanız bu kartı mutlaka alın.

Kart 24 ve 72 saatlik olarak düzenlenmiş. 24 saatlik kart 20 €, 72 saatlik kart 45 €. Kartı havalimanındaki ya da şehirdeki turist bilgi merkezlerinden alabilirsiniz. Kartı telefonunuza indirmeniz de mümkün.

-Vilnius Uluslararası Havalimanı (VNO)’ndan Şehir Merkezine Geliş ve Gidiş (~TL) (2018)

Öncelikle şunu belirtmeliyim. Genel olarak bloglarda kişisel sağlık sigortalarının yapılmasının şart olduğu ve havalimanında kontrol edildiği ifade ediliyor. Vilnius’a girişte kimsenin sağlık sigortasını görmek istemiyorlar ancak siz yine de kendi emniyetiniz için 30.000 € bedelli sağlık sigortası yaptırın.

8 günlük sigorta için ödeyeceğiniz bedel sadece 27 TL (2018). Riske atmaya değmez. Bu sizin güvenliğiniz için de olması gereken bir şey. Diğer taraftan girişte ne için geldiğiniz ve nerede kalacağınız konusunda hazırlıklı olun. Ben her gittiğim yerde makinemi gösterip fotoğraf çekmeye geldim dediğimde genel olarak hoş karşılanıyorum. İş hiç uzamıyor.

Havalimanı şehrin 5 km güneyinde yer alıyor. Vilnius Otobüs/Tren Terminali’nden (Autobusų Stotis & Geležinkelių Stotis) buraya ya da tersine  3 TL karşılığında tren ile 7 dakikada, halk otobüsü ile 20 dakikada ulaşmak mümkün. Ancak tren ve otobüsler saatte bir kalkıyor.  Özel minibüslerde ise 4 TL karşılığında dolar dolmaz götürüyor. Taksiler ise burada değişik şirketlere bağlı. Ücretlerde 20 TL ile 100 TL arasında değişebiliyor. Bu nedenle mutlaka taksiye binmeden fiyatı sorun.

-Halk Otobüsleri ve Troleybüsler (~TL)

Tüm büfelerden de alabileceğiniz biletler 2,5 TL, otobüsten alırsanız 3 TL. Vilnius CityCard alırsanız ücretsiz.

-Özel Otobüs ve Minibüsler (~TL)

Biletleri şoförden 4 TL karşılığında alabilirsiniz. Minibüslerin çalışma sistemi Türkiye ile aynı. Vilnius’a yakın yerlere gitmenin en iyi yolu da yine Vilnius Otobüs/Tren Terminali’nden (Autobusų Stotis & Geležinkelių Stotis) kalkan minibüsler. Terminal old towna yürüyerek sadece 5 dakika mesafede yer alıyor.

-Taksi

Genel olarak belirli bir fiyatları yok çünkü değişik şirketlere bağlı çalışıyorlar. Biz daha çok bize de söylendiği gibi mavi taksilere bindik. Açılış Türkiye gibi 1 €. Şehir de küçük olduğu için 3-4 kişiyseniz mavi taksiyi ulaşım için kullanabilirsiniz. Şehir içerisinde nereye giderseniz gidin ödeyeceğiniz ücret en fazla 5 € olur. Ancak, kaldığınız otelden, yemek yediğiniz/takıldığınız yerden taksi çağırmasını isteyin. Kesinlikle yoldan taksi çevirmeyin. O zaman 2 katını ödersiniz.

Vilnius’ta Gezilecek Yerler

Şehri modern Vilnius ve eski  şehir olarak ikiye ayırmakta fayda var.  Eski şehiri de SSCB dönemi ile old town olarak ayırmak mümkün.

-Modern Vilnius (Šnipiškės)

Litvanya’nın SSCB idaresinden ayrılması ile birlikte Vilnius, eğitimli ve ucuz iş gücü ile yabancı yatırımcılar için bir cazibe merkezi haline gelmiş. AB üyesi olması ile birlikte bu durum daha da pekişmiş. Bu çerçevede şehrin ilk modern bölümü Neris Nehri’nin kuzeyinde  Šnipiškės  semtinde oluşmuş. Bu bölge ile ilgili tüm detayları Vilnius ‘un Modern Yüzü Šnipiškės ‘te Bir Gezi başlıklı yazımda bulabilirsiniz.

-Old Town

Vilnius ile ilgili olarak çok önemli bir şey olmadığından eski şehirdeki SSCB döneminde inşa edilmiş eski şehir bölgesini değil sadece tarihi önemi olan old town bölgesini anlatacağım. Çünkü bu bölge Avrupa’nın en büyük old town bölgesi olarak kabul ediliyor. Bu bölgede anlatacağım tüm yerlere Vilnius CityCard ile ücretsiz girebilirsiniz.

-Vilnius Katedrali (Vilniaus Katedra)

Katedral Meydanı’nda (Katedros Aikštė) bulunan Vilnius Katedrali, şehirde en çok ziyaretçi çeken yapı. 1700’lerde inşa edilen katedral aynı zamanda şehrin de simgesi.

Vilnius Katedrali’nin hemen yanında 52 metre yüksekliğinde bir çan kulesi var. Adı lehçe Dzwonnica Katedry Wileńskiej. 13. yy’da buradan surları geçen kalenin gözetleme kulesi olarak inşa edilmiş. Kule 16. yy’da yenilenmiş ve hem saat hem çan kulesi olarak kullanılmaya başlanmış. Gerçek bir sanat eseri olan saati yapıldığı günden bugüne bozulmadan gelmiş. Kuleye kişi başı 4,5 € bir ücret ödeyerek çıkabilirsiniz. Kule 10.00-19.00 saatleri arasında açık.

-Bernardine Parkı (Sereikiškių parko Bernardinų Sodas)

Bernardine Parkı, Vilnius’un hemen merkezinde Gediminas Kalesi, Vilnelė Nehri ve Bernardine Kilisesi arasında yer alıyor.

– Gediminas Kulesi (Gedimino Pilies Bokštas)

Vilnius Katedrali’nin hemen arka tarafındaki tepede 52 metre yüksekliğinde bir kule var. Adı Gediminas Kulesi. Ruslara karşı 1988 yılında bağımsızlığı simgeleyen bayrak ilk defa buraya asılmış. Kuleye kişi başı 4 € bir ücret ödeyerek çıkabilirsiniz.

Bu nedenle bence foto sever arkadaşlarım için bir baş yapıt ve tek başına buraya gelme nedeni. Buraya ordularıyla gelen Napolyon bile bu kiliseyi o kadar çok beğenmiş ki tuğla tuğla söktürüp Paris’e taşımayı düşünmüş. Eğer isterseniz kiliselerde rehberli tur ve seyir terasından şehir manzarası seyretme imkanı var. 

St. Anne Kilisesi’nin hemen karşısında ise giydirilmiş ağaçlar var. Bu ağaçlarla da mutlaka kapak fotoğrafı çektirmelisiniz.

– Užupis Cumhuriyeti

Užupis, kendi marşı, 41 maddelik anayasası, cumhurbaşkanı, piskoposu, 11 askerlik bir ordusu, 2 kilisesi, mezarlığı, 7 köprüsü ve merkez meydanında koruyucusu Užupis Meleği olan bir sanatçılar cumhuriyeti.

Daha çok ütopik anayasası ile ünlü. Resmi olmayan, özerk bir yapıya sahip olan Uzupis Cumhuriyeti, Vilnius şehir merkezinden Vilne Nehri ile ayrılan bir bölge. Buraya ulaşmak için önce Vilnius’a geliyor sonra Uzupis Köprüsü’nden geçiyorsunuz.

1 Nisan 1994’te kurulan Uzupis Cumhuriyeti aslında biraz sembolik gibi. “Bir köpeğin köpek olmaya hakkı vardır.” gibi anayasa maddesi var. Yani daha önce gezmiş olduğum Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da yer alan kendi marşı ve bayrağı olan bir Christiania değil.

Çünkü orası hippilerin başkenti gibi ve özgürlükleri için devletle çok kez çatışmışlar. Oraya polis girmiyor. Ot seviyesindeki tüm uyuşturucular serbest. Burada ise daha çok şiirsel bir özgürlük var. Örneğin anayasasının 16. maddesi “Herkes mutlu olma hakkına sahiptir.” Tamam ne güzel ama uygulama…Bu konuyu daha iyi anlamak için mutlaka Christiania, Her Türlü Ot Satışının Serbest Olduğu, Bayraklı ve Marşlı Kendince Bağımsız Bir Devlet başlıklı yazımı okuyun. Buradaki görülmesi gereken yerler  Užupis Demirci Müzesi-Galerisi ve Užupis Sanat Galerisi.

– Pilies ve Didžioji Sokakları

Old town bölgesini ikiye bölen ve birbirine seri olan Pilies ve Didžioji Caddeleri şehrin en eski ve en popüler yürüyüş yerleri.

Hiç sıkılmadan keşfedeceğiniz söz konusu hat Gediminas Kalesi’ni Aušros Kapısı ile birleştiriyor.

Pilies Cadddesi boyunca çok güzel enstrüman çalan gençlerle heyecanlanmak da mümkün.

– Vilnius Üniversitesi (Universiteto)

Vilnius Üniversitesi şehrin gurur kaynağı. Çünkü gördüğünüz üniversite Orta ve Doğu Avrupa’da bulunan en eski yüksek öğrenim merkezi.

Bu nedenle aynı zamanda yüksek tarihi öneme de sahip. İlk açılışı 1579 yılında Cizvitler tarafından yapılmış. Bugün dünyanın her tarafından gelen 23000 öğrenci eğitim görmekteymiş. Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın sol tarafında yer alıyor. 13 kapalı avlu, 1 kütüphane, St. John Kilisesi ve çan kulesinden oluşuyor.  Avlulara giriş ücreti kişi başı 1,5 €. Avlular 10:00-19:00 saatleri arasında açık.

Bu üniversitede dünyanın en eski kütüphanelerinden biri de bulunuyor. Nedendir bilinmez, Rus işgali döneminde, yaklaşık yüzyıl boyunca burası da kapalı tutulmuş.

-Küçük Getto

Kurucu lider Gediminas bir pagan olmakla birlikte her zaman diğer dinlere saygıda kusur etmemiş. Bu kültürü de halkına vermiş. Bu nedenle Litvanlar diğer dinlere her zaman saygılı olmuşlar. Bu kültür bölgede Yahudilerin özgürce yaşayıp  çoğalmasını sağlamış.

Yahudiler 1900’lü yıllara gelindiğinde şehrin asli unsuruymuş. Neredeyse şehrin % 60’ı Yahudiymiş.  Hatta o dönemde Vilnius için kuzeyin Kudüs’ü bile denirmiş. Ancak, Nazi işgaliyle birlikte her şey değişmiş.

Stiklių ve etrafındaki sokaklarda eski zamanlardan beri zanatkarlar ve tüccarlar yaşıyormuş. Almanlar bu bölgede ilk önce getto oluşturmuş. yahudileri de bu küçük alana hapsetmiş.

Daha sonra yavaş yavaş Yahudileri şehrin batısında bulunan kamplarında  yok etmeye başlamışlar.

Savaş bittiğinde bu sokaklarda yaşayan Vilniuslu 100.000 Yahudi’nin öldüğü tahmin ediliyormuş.

– Belediye Meydanı (Rotušės) ve Eski Belediye Sarayı  (Vilniaus Rotušė)

Didžioji Caddesi’nden devam ettiğiniz takdirde Belediye Meydanı’na ulaşabilirsiniz. Kentin merkezi olan meydan 15. yy’da şehir hayatında çok önemli bir rol oynamış.

Meydanda günümüzde Vilnius’un çeşitli açık hava fuarları, konserler, kutlamalar vb. etkinlikleri düzenleniyor.

Old town bölgesinin ortasında yer alan Vilnius Belediye Binası 1432 yılında inşa edilmiş. Halihazırda devlet başkanları ile ikili görüşmelerde kullanıyor. George Bush and Queen Elizabeth II. burada ağırlanmış.

Binanın sağ tarafında açık hava kafeleri ile ünlü Vokiečių Sokağı başlıyor. XVI yy.’da bu sokak en zengin tüccarların yaşadığı yermiş.

-St. Casimir Kilisesi (Šv. Kazimiero Bažnyčia)

Didžioji Caddesi’nden yürmeye devam ediyoruz. Hemen sol tarafınızda çok güzel bir kilise binası göreceksiniz. Adı St. Casimir Kilisesi. 1618 yılında inşa edilmiş.

Şehirdeki en eski ve en güzel binalardan biri. Ruslar burayı 1963 yılında biraz da Litvanyalılara inat ateizm müzesine yapmışlar. Şimdi ise olması gerektiği gibi kullanılıyor.

-Basilian Kapısı (Bazilijonų Vienuolyno Vartai)

-Şafak Kapısı (Aušros Vartų)

Artık Didžioji Caddesi’nin sonundayız. Şafak Kapısı ise karşımızda. Litvanya Büyük Dükü Alexander tarafından Vilnius’a yönelik Tatar saldırılarına karşı 1522 yılında şehrin etrafı surlar ile çevrilmiş.

Gördüğünüz kapı ise surlardaki 5 kapıdan en önemlisi ve tek ayakta olanı. 1800 yılında Ruslar bölgeye geldiklerinde tüm kapıları yıkarken sadece içerisinde 1500’lü yıllarda yapılan bir Bakire Meryem Resmi olduğu için bu kapıya dokunmamışlar. Resmin kaynağı ile ilgili bilgi yok ancak kapının üzerindeki resmin olduğu şapel şehrin en kutsal yerlerinden biri.

Resmi görmek için kapının üzerindeki şapeli 07:00-19:00 arasında gezebilirsiniz.

Vilnius’ta Ne Yenir? Nerede Yenir?

-Amatininky Uzeiga

Litvanya yemekleri ülkenin soğuk iklimi nedeniyle yağlı. Yemekler devasa porsiyonlarda geliyor. Fiyatlarda İstanbul’un yarısı diyebilirim. En beğendiğim ve fiyat olarak da uygun bölge Belediye Meydanı.

O kadar çok tercih edebileceğiniz yer var ki her akşam değişik bir yer düşünebilirsiniz. Yazın herkes dışarıda yiyor. Ancak, alışık değilseniz yaz ortasında bile üşürsünüz ona göre. 

Borş, özellikle Doğu Avrupa mutfaklarında ünlü bir çorba türü ve burada da var. Menülerde ingilizce beetroot soup olarak görebilirsiniz. Zevkle için. Borşun içerdiği sebzeleri sığır etinin suyunda pişiriyorlar. Servis ederken domuz eti suyu da koyuyorlar. Tercih etmediğinizi önceden belirtmeyi unutmayın.

Menülerin yanında mutlaka kırmızı beyaz lahana salatası var. Patates ise olmazsa olmaz. Deniz, tavuk ve et ürünlerini uygun fiyatlara ve zevkle yiyebilirsiniz. Ağız tatları söylenenin tersine bize çok uygun.

İçecek olarak da tercih ediyorsanız yerel bira Svyturys alın. Litvanların 250 yıllık markası. Gerçekten iyi bir bira.

Yer derseniz Belediye Meydanı’nda yer alan Amatininky Uzeiga’yı rahatlıkla tavsiye edebilirim. 

Çorbaları 3 €, Salata ve tatlıları 5 € ve ana yemekleri ise 8-15€ arasında yemeniz mümkün. Gördüğünüz gibi hala AB’de İstanbul restoranları ile aynı fiyata ama daha muhteşem yemekler yiyebileceğiniz yerler var.

Vilnius’da kaldığımız süre içerisinde iki akşam burada yediğimiz yemekler hala aklımızda. Duvarlarında Schroder, Jeremy Irons, Smokey vb. ünlülerin resimleri de var. Sonradan öğrendim ki burası SSCB sonrası Litvanya’da açılan ilk özel işletmelerden biriymiş.

Ortam ise harika. Garsonları ise sizi mutlu etmek için yaratılmış gibi. Üstelik sabah 05:00’a kadar açık.

-Charlie Pizza Bar

Šnipiškės  semtinde kalmanız halinde yine tavsiye edeceğim yer Charlie Pizza. Adı pizzacı olmakla birlikte burası bildiğiniz bir bar. A la carte menü de alabiliyorsunuz.

Neris Nehri’ne bakarak yemeğinizi yiyor hatta eğleniyorsunuz. Fiyatlar ise yemeklere bakıldığında gerçekten komik. Yediğimiz onca devalüasyona rağmen Vilnius hala İstanbul’dan çok ucuz. VCUP Prekybos Centras’da bulunan bu mekanı bölgede kalmayı planlayan herkese tavsiye ederim.

-Sky Bar Radisson Blu Hotel Lietuva

Tercihinize bağlı olarak bir fincan kahve veya tercih edeceğiniz bir içki ve yanında atıştırmalıklarla gerçekten hoş vakit geçirebileceğiniz harika bir mekan.

 Fiyatları da İstanbul’da bu seviyede bir yer için gerçekten çok uygun.

Tavsiye isterseniz Majitoları harika..Üstelik  İstanbul’a göre üçte bir fiyatına.. Mekan 17:00-02:30 saatleri arasında açık. Hafta sonları canlı DJ müzik performansı da var.

Buranın  bir diğer özelliği de Vilnius’un en güzel fotolarını çekebileceğiniz yer olması. En azından müşterileri de rahatsız etmeden birkaç fotoğraf da alabileceğinizi değerlendiriyorum.

Bizim kehribar dediğimiz amber bir tür reçine. Rengi; turuncu, sarı ve kahverengi olabiliyor. Sadece amber üzerine bir çok dükkan görebilirsiniz. Litvanyalılar ambere  “gintaras” diyorlar.  “Koruyan, Gözeten” anlamında. Yani ambere bir çeşit nazarlık olarak bakılıyor. Hediyelik eşya alabileceğiniz en uygun yer ise Pilies Caddesi. Burada her keseye uygun ürünler bulabilirsiniz.

Vilnius’ta Nerede Kalınır?

Zarif, 4 yıldızlı Radisson Blu Hotel Lietuva, Vilnius’un modern bölgesi  Šnipiškės  semtinde Neris Nehri’nin kıyısında yer alıyor. Deneyimlediğimiz otel; gerek ortamı, gerek oda ve kahvaltısı ile gerçekten çok güzel. Bu otelde iki kişi kahvaltı dahil günlük 85 € bir bedele kalmanız mümkün. Bu seviyedeki diğer AB ülkelerindeki otellerle karşılaştırıldığında gerçekten çok uygun olduğunu söyleyebilirim.

Değerlendirme

Litvanların 700 yıllık başkenti Vilnius, gezip görmek ve eğlenmek için çok uygun ve güzel bir şehir. Hatta deneyimlediğimiz kadarıyla Vilnius, en ucuz AB başkenti desem yanlış söylemiş olmam.

Bu çerçevede güzel bir kültür gezisi yapmak için çok güzel bir yer. Vilnius’u tanımak için en az 2 gün; Trakai, Kaunas vb. çevre gezileri düşünülüyorsa 3 gün kalınması gerektiğini değerlendiriyorum.

Vilnius ve Litvanya ile ilgili diğer yazılarımız için Litvanya Gezi Rehberi‘ne, bölgesel planlama için Baltık Gezi Rehberi‘ne bakmayı unutmayın. Sağlıcakla Kalın.